Hielspoor en fasciitis plantaris

Omschrijving

Fasciitis Plantaris en hielspoor zijn aandoeningen ter hoogte van de voeten die niet zo gekend is maar waar toch redelijk wat mensen aan lijden.

Fasciitis plantaris

Ter hoogte van de voetzool loopt een dik peesblad namelijk de fascia plantaris. Deze fascia verbindt het hielbeen met de bal van de voet en zorgt voor stabiliteit en het buigen van de tenen. Fasciitis plantaris is een ontsteking van dit peesblad onder de voetzool.

Wanneer uw voet op de grond staat, draagt de fascia plantaris het volledige lichaamsgewicht. Door dit gewicht wordt de fascia plantaris uitgerokken. Hierdoor kunnen er kleine scheurtjes ontstaan ter hoogte van het aanhechtingspunt met het hielbeen. Normaal gezien zorgt het lichaam voor herstel van de scheurtjes.

Bij overbelasting kunnen kleine scheurtjes ontstaan die niet herstellen. Dit lokt een ontstekingsreactie uit. Het is vooral de onstekingsreactie die de klachten veroorzaakt.

Hielspoor

Een aangroeisel (doornvormige verkalking) onder het hielbeen ter hoogte van de aanhechting van het peesblad is een hielspoor. Onderzoek heeft aangetoond dat bij ongeveer 75% van de volwassen bevolking een dergelijk aangroeisel wordt aangetroffen. Dit hoeft echter niet noodzakelijkerwijs te leiden tot het ontstaan van pijn. Hevige, aanhoudende pijn onder de hiel wordt veelal aangeduid met het begrip ‘hielspoor’. Deze benaming wordt beter begrepen dan de werkelijke naam: ‘fásciitis plantaris’. De pijn wordt veroorzaakt door een ontsteking aan het peesblad. Veelal is dit het gevolg van overbelasting. De kenmerkende klacht bij een hielspoor is een nauwkeurig aan te duiden, felle pijn onder de hiel.

Oorzaken

Hielspoor en fasciitis plantaris zijn typische overbelastingsletsels. Ze komen frequent voor bij:

• Personen die een loopsport beoefenen (hardlopen, tennis, joggen, golf, enz.)
• Langdurig gebruik van schoenen met zachte zolen
• Dragen van schoenen met hoge hakken
• Staand beroep
• Overgewicht (een beperkte gewichtstoename van 5 kg kan genoeg zijn om de klachten uit te lokken)
• Problemen met de voet, zoals platvoeten of holle voeten

Klachten

Hierdoor kunnen verschillende soorten problemen ontstaan:

• Pijn ter hoogte van de onderkant van de hiel is het belangrijkste symptoom. ’s Morgens en na lang zitten is de pijn het ergst. In de loop van de dag neemt de pijn af maar op het einde van de dag kan er sprake zijn van een doffe pijn aan de binnenkant van de hiel (dit neemt wel weer af bij rust)
• In het midden van de voetzool doet het pijn indien u erop drukt.
• Er kunnen ook ontstekingsverschijnselen aanwezig zijn. Zo kan de hiel rood en gezwollen zijn.

Diagnose van hielspoor

Vermindering van ontsteking kan gebeuren door een bad van ijswater te nemen of door ijs te leggen op de pijnlijke zone. Verder kunnen ontstekingsremmers (NSAID’s) gebruikt worden gedurende enkele dagen.

Voor de behandeling op lange termijn zijn er vier mogelijke stappen:

1. Orthopedische steunzolen en oefeningen:

De arts zal u voorstellen om orthopedische steunzolen op maat te laten maken. Waarom worden steunzolen voorgesteld? Zoals u weet ontstaat hielspoor door overbelasting. Door de orthopedische steunzolen wordt overbelasting gereduceerd. Ze zorgen dat de fascia plantaris (de bindweefselband) goed ondersteund wordt tijdens het stappen. Indien er een abnormale stand is van de voet wordt dit ook gecorrigeerd door de steunzolen.

De arts raadt u ook aan om oefeningen te doen. Deze oefeningen moet u thuis regelmatig doen om een goed resultaat te krijgen. Kinesitherapie kan voorgeschreven worden om u deze en eventueel andere oefeningen aan te leren en te helpen correct uit te voeren.

Oefening 1:

De belangrijkste oefening is het stretchen of uitrekken van het peesblad zelf. Deze oefening moet minimaal 3 keer per dag uitgevoerd worden. Ze wordt best gedaan voordat u begint te stappen na een periode van rust.

Ga zitten met uw één been gekruist over het andere.
Trek uw tenen naar omhoog.
U zal zien dat het peesblad nu opgespannnen wordt. Houd dit 10 seconden aan terwijl u het peesblad zachtjes masseert.
Herhaal deze oefening 10 keer.

Oefening 2: rekken op een schuin plankje 2 à 3 keer per dag gedurende 5-10 minuten, na verbetering blijvend 1 keer per week.

Sta met uw voeten op een hellend vlak, knieën gestrekt en met de rug tegen de muur als steun. Dagelijks de voeten iets meer naar de muur toe plaatsen. Zo bent u na 1 week al acht centimeter opgeschoven.

In deze houding buigt u voorover en houdt hierbij uw knieën gestrekt. Om uw evenwicht niet te verliezen kan je met de handen op een stoel leunen.

Na de oefening legt u een ijszakje op tien centimeter boven de hielen gedurende 5-10 minuten.

Opgepast: een schuin plankje kan voorover schuiven en ernstige letsels veroorzaken aan de nek en het hoofd. Zorg voor een opstelling op een tapijt en een goede antislipbeveiliging !!!

Oefening 3: eveneens oprekken van voetfascia en Achillespees

Leun voorover tegen een muur, met één knie gestrekt en de andere gebogen. (als je twee voeten pijn doen, moet je de positie afwisselend veranderen om elke voet op te rekken): de pijnlijke hiel wordt het verst van de muur geplaatst.

Terwijl je voorover buigt wordt het gestrekte been geoefend: u voelt de hiel en de boog van uw voet oprekken (probeer zoveel mogelijk uw hiel op de grond te houden, hoewel hij terwijl u oprekt, geleidelijk van de grond zal komen)

Rek en hou het tien seconden vol, waarna u kan ontspannen en rechtstaan, daarna twintig keer hernemen. Bij problemen langs de twee kanten ook de andere kant hetzelfde oefenschema.

Oefening 4:

Leun voorover terwijl u op een tafel of stoel leunt

Buig beide knieën en ga voorzichtig hurken. Probeer zo lang mogelijk uw hielen op de grond te houden terwijl u hurkt.

U voelt uw Achillespees en voetboog uitrekken op het ogenblik dat uw hiel van de grond komt. Als u die spanning voelt, probeer dan die positie voor tien seconden vol te houden en sta dan recht. Herneem deze oefening twintig keer.

Oefening 5:

Sta op de onderste trede van een trap en zoek een evenwicht op de bal van uw voet.

Laat heel traag uw hielen zakken zover u kan, tot u uw kuitspieren echt voelt uitrekken.

Probeer die positie voor tien seconden vol te houden, en kom dan weer recht. Herhaal deze oefening twintig keer.

2. Infiltratie met cortisone

Indien de pijn blijft bestaan, kan er geopteerd worden voor infiltraties met cortisone. Cortisone werkt ontstekingsremmend en remt het afweersysteem. Dit product zal met behulp van een spuitje rechtstreeks aangebracht worden ter hoogte van de fascia plantaris.

Het aantal infiltraties moet beperkt blijven, want dit product kan uw afweersysteem ernstig aantasten. Meestal zal de arts niet meer dan drie infiltraties geven voor de behandeling van hielspoor.

3. Extra corporele shockgolf therapie

Een andere mogelijkheid voor de behandeling van hielspoor is shockwave therapie. Het is een niet-invasieve methode die enkel wordt gebruikt indien andere conservatieve behandelingen weinig resultaat geven. Deze shockwave therapie vernietigt verkalkingen en helpt chronische ontstekingen genezen.

4. Chirurgie

Voor de behandeling van hielspoor wordt zelden chirurgisch ingegrepen. Enkel bij een hardnekkig hielspoor gepaard met hevige pijnen kan chirurgie van pas komen.

Hierbij zijn er verschillende methodes:

• verwijderen van het hielspoor
• de druk op de fascia plantaris reduceren
• de druk op de zenuwen ter hoogte van de hiel reduceren